Prace konserwatorskie w Kolegiacie św. Wawrzyńca w Żółkwi

W roku 2023 planuje się wykonanie konserwacji kamiennej dekoracji południowo- wschodniej zakrystii w Kolegiacie pw. św. Wawrzyńca Męczennika w Żółkwi na Ukrainie oraz wykonanie pasowych odkrywek w przyziemiu Kolegiaty pw. św. Wawrzyńca Męczennika w Żółkwi na Ukrainie, polegające na miejscowym skuciu tynków na cokole i wykonaniu badań mikrochemicznych, ilościowych i jakościowych z pobranych prób.  

Cel oraz założenia konserwacji i restauracji:  

Celem prac konserwatorskich jest utrwalenie substancji zabytkowej, aby w możliwie najlepszym stanie przetrwała następne lata ekspozycji w niesprzyjających warunkach zewnętrznych. W roku 2023 planuje się wykonanie konserwacji kamiennej dekoracji i krat okien południowo- wschodniej zakrystii.  

Podstawowe zabiegi konserwatorskie mają na celu usunięcie nawarstwień chemicznych i biologicznych, które ze względu na swoje właściwości powodują dalszą destrukcję powierzchni obiektu. Ze względu na dezintegrację materiału kamiennego dekoracji rzeźbiarskiej na wschodniej ścianie południowego transeptu konieczne jest jej wzmocnienie strukturalne, które pozwoli zatrzymać jej dalszą destrukcję.   

Zniszczenia dekoracji kamieniarskiej reperowanej we wcześniejszym okresie w sposób niezgodny z wymogami sztuki konserwatorskiej skłaniają do podjęcia jak najszybszych działań w celu uratowania materii zabytkowej kościoła oraz ochrony jego użytkowników.  

Zwracając uwagę na funkcję obiektu, wysoki poziom wykonania i stosunkowo dobrze zachowaną czytelność formy, potrzebną wydaje się jak najbardziej dokładna rekonstrukcja brakujących elementów. W celu przywrócenia wartości estetycznych i semantycznych obiektu konieczna jest rekonstrukcja brakujących elementów tak, aby przywrócić pełną integralność dzieła. Dzięki możliwości znalezienia licznych analogii w samym obiekcie zasadne jest przywrócenie wyglądu do formy zgodnej z pierwotnym założeniem twórczym.  

Cel oraz założenia - pasowe odkrywki w przyziemiu Kolegiaty pw. św. Wawrzyńca Męczennika:  

Prace te pozwolą na utworzenie spójnego programu konserwacji przyziemia świątyni dla dalszych etapów prac. Wyniki odkrywek pozwolą na rozpoznanie jakiego rodzaju i gdzie występują naprawy uniemożliwiające wysychanie przyziemia.  

Wyprawy tynkarskie, a także marmoryzacje wewnątrz świątyni, ulegają destrukcji ze względu na nadmierną wilgoć zawartą w murze przyziemia. Proponowane, pasowe odsłonięcia muru pozwolą na wyjaśnienie kwestii bardzo wolnego wysychania przyziemia. Odwodnienie kolegiaty zostało wykonane przy użyciu maty bentonitowej i systemu rur drenażowych. Prace te powinny skuteczniej osuszyć mur kolegiaty.  

Proponowane rozpoznanie może wyjaśnić nie tylko problem nadmiaru wilgoci, ale także przyniesie odpowiedź z jakiego materiału wykonano przyziemie i jaki jest jego stan zachowania. Pasowe odkrywki zostaną, po udokumentowaniu podłoża, zatynkowane wraz z wykonaniem retuszu naśladowczego. 

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego” oraz logotypu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego

Instytucja pośrednicząca: Narodowy Instytut Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą POLONIKA